We besteden als recruiters veel tijd aan het managen van onze processen, onze hiring managers, onze systemen. Maar één factor laten we opvallend vaak onbesproken: het gedrag van de kandidaat zelf.
En dat is gek. Want kandidaatgedrag bepaalt voor een groot deel het succes van je proces. Denk aan: te laat reageren, afspraken verzetten, geen eerlijk beeld geven in gesprekken, of zomaar verdwijnen zonder afscheid.
Als je dat gedrag niet managet, loop je onnodige vertragingen, frustraties én mismatches op. Hoog tijd dus om kandidaatgedrag een structurele plek te geven in je aanpak.
Gedrag stuurt proces én resultaat
Kandidaatgedrag heeft impact op twee niveaus:
Het proces
Bijvoorbeeld: een kandidaat die herhaaldelijk gesprekken uitstelt, vertraagt je volledige procedure. Of een sollicitant die zijn beschikbaarheid niet deelt, maakt planning onnodig complex.Het resultaat
Bijvoorbeeld: een kandidaat die zich anders voordoet dan hij is, beïnvloedt de selectiebeslissing. Met als risico een mismatch en vroegtijdig vertrek.
Zonder sturing op gedrag blijf je reactief. Met sturing kun je proactief bijsturen en verbeteren.
Vier doelstellingen waar kandidaatgedrag invloed op heeft
Om gedrag effectief te managen, moet je weten waar je naartoe werkt. Deze vier doelstellingen vormen de basis van elk recruitmentproces:
Kwaliteit
Past de kandidaat écht bij de rol en organisatie?Snelheid
Worden beslissingen snel en adequaat genomen?Tevredenheid
Is de hiring manager (en de kandidaat) positief over het proces?Kosten
Worden onnodige tijd en middelen vermeden?
Kandidaatgedrag beïnvloedt ze allemaal—direct of indirect.
Zeven cruciale touchpoints om kandidaatgedrag te beïnvloeden
1. De vacaturetekst
Stuur op zelfselectie. Benoem harde eisen helder (denk: opleiding, ervaring, certificaten) en wees duidelijk over wat wél en niet past. Gebruik “knock-out questions” in het sollicitatieformulier waar nodig. Bonus: minder ongeschikte sollicitaties, minder afwijzingsgesprekken.
2. Het interview
Bereid de kandidaat voor. Bijvoorbeeld met een korte tutorial over hoe het gesprek verloopt en welke thema’s aan bod komen. Dit verlaagt de spanning, verhoogt de openheid en leidt tot betere antwoorden. Geef eventueel vooraf vragen of voorbeeldthema’s mee.
3. Testen
Laat kandidaten oefenen met testformats. Niet om het resultaat te beïnvloeden, maar om de vorm te begrijpen. Zo krijgen ze meer vertrouwen en laten ze een realistischer beeld van zichzelf zien. Gebruik tools als 123test.nl en zorg voor een rustige testruimte.
4. Feedbackmomenten
Help kandidaten bij het geven én ontvangen van feedback. Laat ze bijvoorbeeld zelf een scorecard invullen over hun geschiktheid. Dat zorgt voor reflectie en voorkomt onnodige discussies. Train ook je interviewers in hoe ze constructief feedback geven.
5. Interviewplanning
Voorkom vertraging door planning vooraf helder te communiceren. Zet interviewdata al in de vacaturetekst, gebruik tools als Calendly of Datumprikker, en hou rekening met doelgroepvoorkeuren. Let op: senior profielen willen soms liever persoonlijk plannen.
6. Het aanbod
Maak van je contractaanbieding een mini-campagne. Speel in op wat voor de kandidaat belangrijk is (bijv. hybride werken of ontwikkelmogelijkheden), kies de juiste afzender (vaak een recruiter of manager) en blijf persoonlijk, ook bij onderhandeling.
7. Doorlooptijden tussen stappen
Wees duidelijk over wat je van kandidaten verwacht qua reactiesnelheid. Stuur bijvoorbeeld een tijdlijn mee bij de uitnodiging of vermeld proceduretijden in de vacature. Monitor waar mensen blijven hangen en stuur bij als het te lang duurt.
Gedrag beïnvloeden = verwachtingen managen
Het draait niet om controle, maar om duidelijkheid:
Wat verwachten wij van kandidaten?
Wat kunnen zij van ons verwachten?
Als je dat van tevoren helder maakt en onderweg blijft spiegelen dan vermijd je verrassingen, frustratie en uitval.
Wil je leren hoe je kandidaatgedrag structureel managed zonder je proces onmenselijk te maken? Bekijk dan het opleidingsaanbod van Talentcraft en ontdek hoe je je recruitmentproces versterkt door slim te sturen op gedrag.